سندرم روده تحریک پذیر(IBS)
آیا شما سندرم روده تحریک پذیر دارید؟
آيا اغلب دچار دل پيچه يا نفخ هستيد؟ آيا در اجابت مزاج مشكلي داريد؟ اگر چنين است ممكن است سندرم روده تحريكپذيرداشته باشید . بعضي اوقات اين بيماري را كوليت عصبي نيز ميگويند. افرادی که سندرم روده تحریک پذیر دارند دستگاه گوارششان به صورت غيرعادي به بعضي مواد يا استرس ها واكنش نشان ميدهند كه منجر به علائمي مانند دل پيچه، احساس نفخ و بزرگي شكم، سروصداي روده و يبوست يا اسهال متناوب ميشوند.
علل سندرم روده تحريكپذير چيست؟
كشيدن سيگار، خوردن بعضي غذاها بخصوص بعضي ميوهها و سبزيجات، نوشيدن الكل يا نوشيدن كافئيندار يا احساس فشار روحي و اضطراب ميتوانند كار دستگاه گوارش را تغيير دهند و به اختلالات حركتي روده منجر شده كه آن هم باعث سندرم روده تحريكپذير ميشود. اين به آن معنا نيست كه شما بيماريهايي مانند سرطان، التهاب راست روده يا زخم داريد بلكه به اين معنا است كه سيستم گوارشي شما آن طور كه بايست كار نميكند. هرچند كه با اطمينان نميتوان علتي براي اين سندرم معين كرد ولي ميتوان گفت مشكل در اعصاب يا عضلات سيستم گوارشي باشد. اگرچه علائم سندرم روده تحريكپذير معمولاً بطور متناوب سالها ادامه پيدا ميكند و براي بيمار رنجآور است اما ميتواند با انجام بعضي كارها وضعيت راحتتري داشته باشد و بايد اطمينان پيدا كند كه اين ناراحتي حتي يك روز از عمر او را كوتاه نخواهد كرد.
با پزشك خود صحبت كنيد
هيچ آزمايشي نميتواند وجود سندرم روده تحريكپذير را تأييد كند اما ممكن است پزشكتان آزمايشاتي را جهت رد مسائلي كه شبيه اين سندرم را ايجاد ميكنند توصيه نمايد.
بررسي شما و آزمايشات
ممكن است پزشك درباره علائم، نوع غذايي كه مي خوريد منشأ احتمالي فشارهاي روحي در زندگيتان و ديگر چيزها سؤال كند، يا آزمايش مدفوع جهت وجود خون يا باكتريها و انگلهاي بيماريزا درخواست نمايد. تست هايي از قبيل تصويربرداري از روده ها با اشعه و يا سيگموئيدوسكپي ( مشاهده قسمتهاي پاييني روده بزرگ از طريق يك لوله انعطافپذير) نيز ممكن است با نظر پزشك انجام شود.
درمانهاي دارويي
داروهاي معيني ميتواند به تنظيم كار دستگاه گوارشي شما كمك كنند. ممكن است يك يا چند نوع از اين داروها با نظر پزشك براي شما تجويز شود ولي به هرحال درمان دارويي، اين ناراحتي را بطور كامل درمان نميكند و فقط ميتواند به كنترل علائم كمك نمايد. بدليل اينكه بعضي از داروها سندرم روده تحريك پذير را بدتر ميكنند هر دارويي را نبايد مصرف كرد بخصوص مسهلها، مگر اينكه پزشك براي شما تجويز كرده باشد.
چه بايد كرد؟
ممكن است پزشك تغييراتي در نحوه و فرم زندگي شما براي كنترل روده تحريكپذير پيشنهاد كند. مهمترين پيشنهادات شامل تغيير رژيم غذايي و كاهش فشارهاي روحي است.
غذايتان را تغيير دهيد
غذا ميتواند يكي از علل مهم سندرم روده تحريكپذير باشد. ميتوانيد با انجام و دقت در امور ذيل وضعيت بهتري را تجربه كنيد:
•دقت كنيد كدام غذاها شما را اذيت ميكند، از آنها پرهيز كنيد. براي مثال خوردن بعضي محصولات لبني مانند شير كه ميتواند ايجاد نفخ كند.
•روزانه 6 تا 8 ليوان آب بنوشيد ولي از خوردن غذاهاي آبكي مانند آش يا آبگوشت بصورت پرحجم در يك وعده خودداري كنيد.
•از مصرف زياد حبوبات (نخود، لوبيا، عدس و لپه) و بقولات ( آجيل و تخمه) پرهيز كنيد.
•اگر مشكلتان يبوست است غذاهاي پرفيبر بخوريد ولي براي جلوگيري از ايجاد نفخ به دفعات و با حجم كم اين غذاها را استفاده نماييد. فيبرها مدفوع را نرم كرده و باعث عبور آسان آن از روده بزرگ ميشوند.
فشارهاي روحي را كنترل كنيد
فشار روحي و اضطراب يا افسردگي منجر به تشديد علائم روده تحريكپذير ميگردد. فراگيري اينكه چگونه فشار روحي را كنترل كنيم به بهبود وضعيت مزاجي كمك خواهد كرد. ابتدا علل فشار روحي را در زندگيتان مشخص كنيد و راههاي تازه براي كنار آمدن با آن را ياد بگيريد. ورزش مرتب راه مهمي براي رهايي از فشار روحي است. همچنين ورزش با بهتر كردن حركات رودهاي به درمان يبوست كمك ميكند. در موارد نادري مراجعه به روانپزشك و استفاده از داروهاي ضد اضطراب يا افسردگي ضرورت پيدا ميكند.
دستگاه گوارش شما
عضلات روده منقبض ميشوند تا غذا را در طول دستگاه گوارشي حركت دهند. اين انقباض عضلاني موتيليتي ناميده ميشود. موتيليتي طبيعي به معناي عبور منظم غذا در طول دستگاه گوارش با آهنگ يكنواخت و نه خيلي تند يا كند است. همانطور كه غذا در طول دستگاه گوارش شما حركت ميكند، بدن مواد غذايي را برداشت ميكند و مواد زايد كه بايد دفع شود به عنوان مدفوع به خارج رانده ميشود.
سندرم روده تحريكپذير به عنوان يك مشكل حركتي ( اختلال موتيليتي)
وقتي سندرم روده تحريكپذير داريد حركت طبيعي و موزون دستگاه گوارش (بخصوص روده بزرگ) بهم خورده است. اين حركت ممكن است تند يا كند يا نامنظم شود. اگر مدفوع بقدري سريع در روده بزرگ حركت كند كه آب آن جذب نشود، مدفوع شل و آبكي (اسهال) ايجاد ميشود. اگر مدفوع به كندي در روده بزرگ حركت كند آب زيادي جذب خواهد شد و مدفوع خشك و سفت خواهد شد (يبوست) اگر موتيليتي گاهي تند و گاهي كند شود ممكن است گاهي اسهال و گاهي يبوست داشته باشيد. همچنين مدفوع و گاز ممكن است پس زده شود و باعث احساس فشار دردناك و دل پيچه گردد.
اعمال توصيه شده
براي كمك به رهايي از اين ناراحتي پيشنهادات ذيل مفيد خواهد بود.
•از پزشكتان سؤال كنيد آيا لازم است غذاهاي پرفيبر به غذاي خود اضافه كنيد (از قبيل نان جو و گندم، سبزيها و ميوههاي تازه و غلههاي سبوسدار)
•هر گونه استرس را كاهش دهيد.
•از الكل، كافئين و قهوه پرهيز كنيد.
•مواد غذايي نفخ زا را از رژيم غذايي خود حذف كنيد.
•غذاهاي حجيم و پرچرب را در يك وعده استفاده نكنيد.
•حتيالامكان از نوشيدن آب زياد هنگام غذا خوردن پرهيز شود.
•از تند خوري و مصرف با عجله غذا پرهيز شود.
واحد روابط عمومی