توصیه های تغذیه ای در نوروز
زهرا فربود مسئول بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشتی دانشکده علوم پزشکی گراش ضمن تبریک سال نو و آرزوی سالی خوش همراه با تندرستی ، در خصوص ديد وبازديد هاي نوروزي جهت حفظ سلامتی افراد، توجه به نکات زیر اساسی دانست:
- از انواع شيرينيهاي ساده و در اندازه كوچك براي پذيرايي ميمانان خود تهيه كنيد. تا ميهمانان با افزايش دريافت قند و چربي اضافي مواجه نشوند
- برای پیشگیری از اضافه وزن و چاقی در مصرف شيريني وشكلات زياده روي نكنيد.
- به منظور پيشگيري از اضافه وزن وچاقي ، درديد وبازديدها بجاي شيرينی هاي خامه اي و شكلاتي كه حاوي مقدار زيادي كالري هستند، از انواع خشك و ساده شيرينی ها در اندازه كوچك استفاده كنيد
- بجاي مصرف شيريني و شكلات در ديد وباز ديد هاي نوروزي بهتر است از ميوه استفاده كنيد. ميوه ها علاوه بر ويتامين ها واملاح معدني كه براي حفظ سلامت بدن لازمند ، حاوي تركيباتي بنام انتي اكسيدان هستند كه نقش آنها در پيشگيري از بيماري هاي غيرواگير ازجمله ديابت ، بيماري هاي قلبي عروقي و سرطان ها شناخته شده است .
- اگر در طول روز چند دید و بازدید در پیش دارید ، هر بار از یکی از انواع شیرینی ، شکلات ، آجیل و یا میوه استفاده کنید که با اضافه دریافت انرژی دچار اضافه وزن و چاقی نشوید.
- مصرف زیاد میوه هم موجب اضافه وزن و چاقی می شود. روزانه 2 تا 4 واحد از گروه میوه ها می توان استفاده کرد. هرواحد میوه معادل یک عدد میوه با اندازه متوسط است.
- براي صرف چاي ، بجاي قند و شكلات ، از كشمش ، توت خشك ويا خرما در حد كم استفاده كنيد
- درمصرف آجيل زياده روي نكنيد . انواع مغزها وتخمه ها حاوي مقادير زيادي چربي هستند . بطوري كه هر 100 گرم آنها حاوي 500 تا 600 كالري است .
- . از انواع آجيل هاي بدون نمك ويا كم نمك استفاده كنيد. آجيل هاي شور با داشتن مقادير زياد نمك ، زمينه را براي فشار خون بالا فراهم مي كنند
- در ميمهاني هاي نوروزي ، در وعده ناهار وشام ، براي احتراز از دريافت زياد كالري كه با مصرف غذاهاي چرب و سرخ شده وارد بدن مي شود ، سعي كنيد نيمي از بشقاب خود را با سالاد و سبزي پر كنيد
- مصرف سالاد و سبزي بدليل داشتن فيبر ، جذب چربي ها و مواد قندي را نيز كاهش داده و بدين ترتيب از اضافه وزن جلوگيري مي كند
- نوشيدن نوشابه (حتي انواع کم کالري) و آبميوه هاي صنعتي را كه حاوي قند زيادي هستند ، به حداقل رسانده و از آب ساده و يا دوغ هاي كم نمك وبدون گاز استفاده كنيد.
- براي سلامتي و نشاط بيشتر در ايام نوروز نيز مانند ساير روزهاي سال به جاي مصرف غذاهاي چرب و سرخ شده، از غذاهاي بخار پز، آب پز و تنوري استفاده نماييد.
- مصرف مواد قندی و شیرین مثل شربت ها، شكلات، آب نبات، پولکی، گز، سوهان و ... را محدود کنید.
- همه روزه در كنار تغذيه متعادل، تحرك بدني و ورزش داشته باشيد (حداقل 30 دقیقه پیاده روی تند در روز )
- براي برخورداري از آرامش و سلامتي در طول سفرهای نوروزی و ايام ديد و بازديد، تعادل در مصرف مواد غذايي را فراموش نكنيد.
- در مهمانی ها به جای کیک، کرم کارامل، شیرینی ها ، ژله ها و بستنی که کالری زیادی دارند از میوه های تازه به عنوان دسر استفاده کنید.
- روزانه 5 بار در روز (400 گرم) سبزی و میوه مصرف کنید.
- برای پیشگیری از اضافه وزن و چاقی در ایام نوروز به مقدار کالری دریافتی از آنچه در طول روز می خورید دقت کنید.
- برای کاهش مقدار نمک مصرفی در ایام نوروز از غذاهای کم نمک، آجیل و تنقلات کم نمک مصرف شود.
- حتی الامکان فست فودها (سوسیس ، کالباس ، پیتزا و انواع ساندویچ ها) و سیب زمینی سرخ کرده و پرنمک را محدود کنید.
- مصرف نوشابه های گازدار، آب میوه های صنعتی و شیرین، شربت ها و سایر نوشیدنی هایی که به آنها شکر اضافه شده است را محدود کنید.
وی در خصوص سفر هاي نوروزي نیز نكات تغذيه اي زير را عنوان کرد:
- تا حد امکان غذا را شخصا آماده کرده و از مصرف مواد غذایی در رستوران و غذاخوریهای نامطمئن و یا خرید مواد غذایی از دستفروشان خودداری کنید.
- غذایی که برای بین راه تهیه می کنید ، نباید آبکی باشد. غذاهای آبکی مثل انواع خورش ها ، سریعتر فاسد می شوند چون میکربها و باکتریها در فضای مایع ، محیط مناسبتری برای رشد و تکثیر دارند
- غذاهای خشک همراه با سبزي جات تازه که خوب شسته شده اند غذاهای مناسبی برای سفر ند
- در طول سفر از مصرف پنیر ، سرشیر ، خامه كه پاستوریزه شده نيست استفاده نكنيد. مصرف محصولات لبني پاستوريزه نشده خطر ابتلا به بیماری تب مالت را به همراه دارد
- مصرف سس مایونز و سایر سس های چرب از نظر تغذیه ایی بطور کلی توصیه نمی شوند . مخصوصا در طول سفر از مصرف سس مایونز و یا سس های خامه ایی جدا خودداری کنید می توانید با مخلوط ماست ،آبلیمو، کمی نمک و فلفل ودر صورت امکان کمی روغن زیتون یک سس سالم برای سالاد تهیه کنید.
- غذاهایی رادررستوران سفارش دهید که سس ، ادویه و چاشنی زیاد نداشته باشند. گاهی ممکن است دررستورانها به غذاهای کهنه ومانده مفدارزیادی سس و چاشنی اضافه کنند که تغیر رنگ و طعم نامطبوع ناشی از فساد غذا مشخص نشود.
- دررستوران ، حتما همراه با غذایی که میل می کنید ، از ماست (کم چرب وپاستوریزه ) ، لیمو ترش ویا آبلیمو استفاده کنید. با مصرف این ها ، دستگاه گوارش اسیدی می شود ودرنتیجه، ازرشد و تکثیر میکربها در دستگاه گوارش و در نتیجه مسمومیت غذایی جلوگیری می شود.
- مصرف انواع دسرهای خامه ای درطول سفر توصیه نمی شود چون ممکن است با شیر وخامه پاستوریزه نشده تهیه شده باشد ویا اینکه به علت کهنگی ، فاسد شده باشد.
- اگر مایل به مصرف بستنی هستید ، حتماازنوع پاستوریزه شده وکم چرب آن استفاده کنید.
- از خرید و مصرف نوشیدنی های محلی مثل آب زرشک ، آب آلبالو و... و هم چنین لواشک ، تمبرهندی ،آلوچه ،درصورتی که بسته بندی نشده وکد بهداشتی وپ روانه ساخت از وزارت بهداشت ندارند ، خودداری کنید. انواع آلودگی های انگلی با خوردن این نوع موادغذایی غیربهداشتی ممکن است به بدن منتقل می شود.
- براي جلوگيري از كم آبي و يبوست مقادير مناسبي آب (ترجيحا آب معدني) همراه داشته . به همراه داشتن ميوه ها و سبزيهايي مانند هويج، گوجه فرنگي ، خيار، كاهو در طول مسافرت به تامين آب، املاح و ويتامينهاي مورد نياز بدن كمك مي كند. قبل از سفر در خانه آنها را خوب بشوييد و در ظرفهاي مناسب دربسته با خودتان ببريد.
- از مصرف سالاد به ویژه سالادهایی که در آنها کاهو به کار رفته است و غذاهای دریایی در غذاخوریهای بین راهی خودداری کنید.
- در صورتی که سالاد را شخصا درست میکنید حتما آن را قبلا ضدعفونی، انگل زدایی و کاملا پاکیزه نمایید. بهتر است سبزیجات به صورت پخته مصرف شوند.
- گوشت، مرغ، ماهی و تخم مرغ را فقط از مراکز مجازی که زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور هستند تهیه فرمایید.
- آب را فقط از منابع مطمئن تهیه کرده و یا از آبهای بطری شده استفاده کنید.
- یخ را از مراکز مطمئن تهیه نموده و از مصرف یخ هایی که در شرایط غیر بهداشتی و روی زمین نگهداری یا خرد میشوند خودداری کنید.
- از مصرف آبهای سطحی، چشمهها و دریاچهها خودداری کنید.
- در هنگام خرید مواد غذایی به تاریخ استفاده و نحوه نگهداری آن که بر روی برچسب بسته بندی غذا نوشته شده دقت کنید.
- برای حمل گوشت، مرغ و ماهی حتما از یخدان استفاده و دقت کنید مواد غذایی خام با پخته تماس نداشته باشد.
- از نگهداری و مصرف مواد غذایی اضافه آماده خودداری کنید.
- برای طبخ و مصرف غذا از ظروف تمیز استفاده کنید.
- در هنگام سفر غذا باید آخرین وسیلهای باشد که میخواهید همراه ببرید و تا لحظه قبل از حرکت باید در یخچال نگهداری شود.
- توصيه مي شود بجاي استفاده از نوشابه هاي گازدار از نوشيدني هاي طبيعي پاستوريزه و كم نمك چون دوغ مصرف كنيد..
- در افرادي كه در طول زندگي خود غذاهاي شور و پرنمك مصرف كرده اند شانس افزايش خون بيشتر است.