چرا بعضی از کودکان بی اشتها هستند؟

تعریف مادران از بی اشتهایی و قضاوت آنان در این ارتباط همیشه یکسان نیست بعضی از مادران از بی اشتهایی کودک خود شکایت دارند در صورتی که فرزندشان از رشد مناسبی برخوردار است.

نحوه ی مقابله با بی اشتهایی کودک:

• روش التماس: مادر به هر طریقی سعی می کند که کودک را وادار به خوردن کند. ملتمسانه به او نگاه می کند و می گوید : "این لقمه را به خاطر من بخور ، این یکی را به خاطر خاله جان .....، این لقمه آخر است ، بخور تا به پدرت بگویم چه بچه ی خوبی هستی".


• روش انحراف فکر: برای غذا دادن به کودک او را کنار تلویزیون می نشانند تا کارتون تماشا کند و یا اطرافیان شکلک درمی آورند و یا اینکه صدای حیوانات را تقلید می کنند تا کودک چند قاشق غذا بخورد.


• روش پاداش : می گویند " اگر غذایت را بخوری تو را به پارک می برم ، یا برایت بستنی می خرم "


• روش تهدید کردن : اگر غذایت را نخوری تورا دوست ندارم یا تورا تنبیه می کنم یا همینطور ضعیف و کوچک باقی می مانی".


• روش اجباری: او را بغل می کنند و باز کردن دهان او ، حتی با گرفتن بینی اش ، غذا را در دهانش میگذارند که اکثرا" هم منجر به استفراغ غذاهای خورده شده می شود.


• روش کودک سالاری : به این صورت که هر ماده ی خوراکی که بچه درخواست کند فراهم می کنند حتی اگر برایش مضر باشد، فقط آرزوی والدین این است که او چیزی بخورد حالا هر چه بود مهم نیست.


• هیچکدام از شش روش فوق صحیح نیست و تمام این روش ها منجر به عدم دریافت کافی غذا توسط کودک می شود.

کودکان در غذا خوردن با یکدیگر تفاوت دارند

به تفاوت ها و خصوصیات فردی کودکان باید توجه داشت . حجم غذای دریافتی در دفعات مختلف و در هر کودک متفاوت است و بستگی به شخصیت کودک دارد. مثلا" کودکان آرام بیشتر غذا می خورند ولی همین کودکان هم ممکن است در یک وعده کمتر و در وعده ی دیگر بیشتر بخورند. بنابراین مادران نباید انتظار داشته باشند که همیشه بشقاب یا کاسه ی غذای کودک خالی شود در حالی که ممکن است چند قاشق یا حتی دو یا سه قاشق غذا در هر وعده ، بری یک شیرخوار 6 تا 8 ماهه کافی باشد و به هر حال توسل به زور و فشار هرگز کار درستی نیست. برعکس، کودکان فعال به دلیل توجه بیشتر به محیط اطراف خود به حجم کم ولی دفعات بیشتر غذا نیاز دارند . گاهی کودکان مانند بزرگسالان ممکن است نسبت به غذاهای مختلف و یا اوقات مختلف غذا ، اشتهای متفاوت داشته باشند .مثلا"  گاهی نسبت به صرف صبحانه بی اشتها هستند بخصوص بعد از یک سالگی اگر شب زیاد شیر خورده باشند ممکن است صبح برای صبحانه اشتهای زیادی نداشته باشند و گاهی عصرها که فعالیت زیادی کرده و خسته هستند و یا به دلیل یک حمام طولانی، خواب آلود شده اند ممکن است بیشتر نیاز به خواب داشته و کمتر غذا بخورند .

رفتار والدین هنگام غذا دادن به کودک :

وسواس والدین و توسل به هر کاری برای اینکه کودک بیشتر غذا بخورد و اشتغال ذهنی آنان برای هر چه بیشتر شدن وزن کودک، یکی از مشکلات است . عدم توجه والدین به تأثیر وراثت ، محیط ، نوع شخصیت و رفتار کودک و نیازهای او و صرفا" توقع داشتن یک بچه ی درشت و چاق ، موجب می شود تصور کنند که با فشار آوردن و به زور غذا دادن به کودک می توانند به آرزوی خود برسند . گاهی نیز وسواس به خرج می دهند که بچه باید حتما" فلان مقدار گوشت یا سبزی یا شیر و مواد نشاسته ای را بخورد . بنابراین اطلاعات و برداشت های نادرست ، موجب اصرار بیش از حد والدین و فشار بی مورد بر کودک می شود. مادر می گوید: "چرا بشقاب غذای تو خالی نشده ، تو که چیزی نخوردی ، این همه زحمت کشیدم و برایت غذا درست کردم لب نزدی" این فشارها علاوه بر آثار سویی که بر روح و روان کودک وارد می آورد ، چه بسا موجب خدشه دار شدن روابط والدین و فرزند می گردد در عین حال اغلب بی نتیجه بوده و یا حتی نتیجه ی عکس می دهد.برخی رفتارهای نادرست والدین هنگام غذا دادن به کودک گاهی اوقات تلاش بیش از حد برای برقراری نظم و انظباط در موقع غذا خوردن و به اصطلاح رفتار صحیح داشتن سر سفره غذا برای کودکی که دوست دارد با غذایش بازی کند منجر به حالت تنفر از غذا خوردن می شود. گاهی عوامل دیگر مثل اضطراب زیاد مادر به دلیل ناشی از کار و مشغله فراوان یا احساس گناه مادر به واسطه این ذهنیت که مادر خوبی نیست و به دلیل کار زیاد از فرزندش غافل می شود موجب می شود که بر ای غذا خوردن کودک تلاش و وسواس بیش از حد بنماید. تا بتواند" احساس مادر بودن " را که تصور می کند کامل نیست در خود ایجاد نماید.

برخی رفتارهای نادرست والدین که بر غذا خوردن کودک اثر می گذارد:

گاهی عوامل دیگری نظیر اصرار به جدا کردن کودک از کار یا چیزی که دوست دارد و لی مجبورش می کنند تا آن را رها کند و غذا بخورد یا اصولا" عدم رضایت کودک از موقعیت خود در خانواده و یا عدم محبت به موقع والدین ، همچنین استرس و تنش  حاصل از رفتار پدر و مادر با یکدیگر ، خوردن غذاهایی که دوست ندارد و یا غذایی که بقیه اعضای خانواده هم اظهار می کنند که دوست ندارند و در نتیجه او هم یاد می گیرد که دوست نداشته باشد، غذاهای یکجور و یکنواخت و یک مزه ، بدون تغییر رنگ و بو ، همه می توانند بر اشتها و غذا خوردن کودک اثر گذاشته و باعث مقاومت در کودک ، در نتیجه اعمال فشار بیشتر از طرف مادر و افزایش نگرانی و تشویش او از غذا نخوردن کودک شوند. همه ی این عوامل باید مورد تو جه قرار گیرند و برای رفع مشکلات تلاش شود در نتیجه ، شیوه ی مطلوبی برای تغذیه کودک اتخاب گردد تا غذا خوردن برای او یک تجربه شیرین و دلچسب و برای مادر سبب آرامش خیال و انگیزه بیشتر جهت تهیه غذاهای مناسب و متنوع شود.

                                                                      واحد سلامت خانواده و جمعیت